Ex 152

. I will play chess tomorrow. 2. I will not play chess tomorrow.
. Will you play chess tomorrow?
. He plays chess every day.
. He does not play chess every day.
. Does he play chess every day?
. They are playing chess now.
. They are not play chess now.
. Are they playing chess now?
. Nick is going to the park now.
. Nick goes to school every day.
. Nick will go to school tomorrow.

Հայ մեծ երգահան Արամ Խաչատրյանը ծնվել է 1903թ. Թիֆլիսում: Նրա անունը հայտնի է ամբողջ աշխարհում։ Խաչատրյանի ստեղծագործությունները ծանոթ են բոլորազգերին, դրանք հնչում են ռադիոյով, հեռուստատեսությամբ, կինոֆիլմերում։ Դժվար թե գտնվի մեկը, որ չի լսել Խաչատրյանի «Սուսերով պարը» «Գայանե» բալետից։ Ա. Խաչատրյանի երաժշտական ընդունակությունները նկատվել են շատ վաղ հասակում, սակայն նոտաները նա
սովորել է 19 տարեկանում։ Դա 1922 թվականն էր, երբ ապագա մեծ երաժիշտն ընդունվում է Մոսկվայի Գնեսինների անվան երաժշտական ուսումնարան (թավջութակի դասարան)։ Դրա հետ միաժամանակ նա սովորում է Մոսկվայի համալսարանի ֆիզիկա-մաթեմատիկական ֆակուլտետում։ Սակայն երաժշտությունն ավելի է գրավում Խաչատրյանին. նա շատ կարճ ժամանակում դառնում է ուսումնարանի լավագույն սաներից մեկը և հնարավորություն ստանում համերգներով հանդես գալու Մոսկվայի կոնսերվատորիայի դահլիճներում։ Շուտով նա ընդունվում է Մոսկվայի պետական կոնսերվատորիա։
Արամ Խաչատրյանի ստեղծագործությունները արդեն համամարդկային արժեք են. նրա «Գայանե», «Սպարտակ» բալետները բեմադրվել և բեմադրվում են աշխարհի շատ երկրներում։ Հայտնի են նաև կոմպոզիտորի սիմֆոնիաները, կոնցերտները և այլ երաժշտական ստեղծագործություններ։ Խաչատրյանը բարձր էր գնահատում նաև երաժշտության դերը կինոյում։ Նա գտնում էր,
որ լավ երաժշտությունը նպաստում է ֆիլմի գաղափարի ամբողջական ընկալմանը։ Հենց այս սկզբունքով էլ նա գրել է «Պեպո» և «Զանգեզուր» կինոնկարների երաժշտությունը։
Արամ Խաչատրյանը կենդանիներ շատ էր սիրում։ Գերմանիայում նրան արքայական պուդել էին նվիրել, որի անունը Լյադո էր դրել (ըստ լյա և դո նոտաների)։ Կոմպոզիտորը հաճույքով էր զբոսնում Լյադոյի հետ։ Վերջինիս հանդեպ տածած սիրո մասին է վկայում Խաչատրյանի «Լյադոն լուրջ հիվանդացել է» պիեսը` նվիրված շանը։
Արամ Խաչատրյանի վաստակը մեծ գնահատականի է արժանացել. նրա անունը կրում են Հայաստանի ֆիլհարմոնիայի մեծ դահլիճը, դաշնակահարների և կոմպոզիտորների ամենամյա մրցույթը։ Նրա անունով փողոց կա Երևանում, իսկ արձանը կանգնեցված է Երևանի Ա. Սպենդիարյանի անվան օպերայի և բալետի ազգային ակադեմիական թատրոնի շենքի դիմաց։POSTED IN

Ամեն անգամ, որ լսում եմ այս անունը, իմ առջև պատկերանում են մեր անզուգական լեռներն ու մաքուր աղբյուրները, նրանց պաղպաջուն ջրերը։
Այդ ջրերի պես հստակ ու պայծառ է Կոմիտասի երաժշտությունը, որի ակունքները հայ ժողովրդի հոգու խորքերում են։
Կոմիտասը մեր երաժշտության հոգևոր հայրն է։

…1881 թվականն էր։ Էջմիածնի Մայր տաճարի վեհարանում, կաթողիկոսի դիմաց, կանգնած է թախծոտ ու խելացի աչքերով մի տղա։ Ասում են, որ նա որբ է,
նրան բերել են թուրքական հեռավոր հայաշատ քաղաքից՝ Գևորգյան ճեմարան ընդունելու հույսով։ Բայց… բոլոր հարցերին նա պատասխանում է թուրքերեն։ Կաթողիկոսը չգիտե ինչ անել։ Ամեն ինչ փոխվում է, երբ տղան սկսում է երգել։ Նրա զրնգուն, հիասքանչ ձայնը ստիպում է բոլոր ներկաներին հուզվել։ Կաթողիկոսի աչքերից արցունք է կաթում։ Եվ տղան
Սողոմոն Սողոմոնյանը, դառնում է Էջմիածնի հոգևոր ճեմարանի սան։ Դառնալով հոգևորական Սողոմոնը ստանում է 7-րդ դարի բանաստեղծ ու երաժիշտ Կոմիտաս կաթողիկոսի անունը։ Իսկ 1895թ. դառնում է վարդապետ և այնուհետև կոչվում Կոմիտաս վարդապետ։
Կոմիտասը՝ Սողոմոն Գևորգի Սողոմոնյանը, ծնվել է 1869թ. սեպտեմբերի 26-ին Օսմանյան կայսրության Կուտինա (Քյոթահիա) քաղաքում։ Նրա նախնիներն այդ քաղաք էին եկել պատմական Հայաստանի Գողթն գավառից։ Հետաքրքրական է, որ ծագումով այդ նույն գավառից էին նաև հայ մեծ երգահան Արամ Խաչատրյանի նախնիները։ Կոմիտասի հայրը Գևորգ Սողոմոնյանը, կոշկակար էր, միևնույն ժամանակ երգեր էր հորինում և օժտված էր գեղեցիկ ձայնով։ Երաժշտական վառ ունակություններով
աչքի էր ընկնում նաև մայրը:
Յոթ տարեկանում Կոմիտասն ընդունվեց տեղի չորսդասյա դպրոցը, որն ավարտելուց հետո հայրը նրան ուղարկեց ուսումը շարունակելու։ Սակայն Կոմիտասին չհաջողվեց ուսումն ավարտել, և չորս ամիս անց նա տուն վերադարձավ բոլորովին որբացած. վախճանվել էր հայրը, իսկ Սողոմոնն ընդամենը 11 տարեկան էր….
Հայ երաժշտության պատմության մեջ Կոմիտասի վաստակն անգնահատելի է։ Դա կարելի է համեմատել միայն Մեսրոպ Մաշտոցի գործի հետ։ Եթե Մաշտոցի շնորհիվ հայ ժողովուրդն ունեցավ սեփական գիր ու գրականություն, ապա Կոմիտասի շնորհիվ վերագտավ իր սեփական երգն ու երաժշտությունը։ Լինելով հանճարեղ արվեստագետ նա կարողացավ ողջ աշխարհին ապացուցել, որ հայն ունի ինքնուրույն երաժշտություն։ Եվ այդ երաժշտությունը մաքուր է ու զուլալ, ինչպես մեր լեռներից բխող աղբյուրներն ու գետերը, հստակ է ու շիտակ, ինչպես մեր լեռները։

Կոմիտասի մեծագույն ծառայությունն այն էր, որ նա հավաքեց և ուսումնասիրեց շուրջ չորս հազար ժողովրդական երգ, խմբագրեց, մշակեց ու հղկեց դրանք և վերադարձրեց ժողովրդին։ Լսելով «Ծիրանի ծառը», «Կռունկը», «Կալի երգը» և ժողովրդական այլ երգերի կոմիտասյան մշակումները մենք կարող ենք պատկերացնել, թե ինչպիսի վարպետությամբ է դրանք կատարել Կոմիտասը։
Կոմիտասի աճյունը ամփոփված է Երևանում՝ նրա անունը կրող զբոսայգու պանթեոնում։
Կոմիտասի անունն են կրում նաև Երևանի պետական կոնսերվատորիան, մեր մայրաքաղաքի գլխավոր պողոտաներից մեկը, բազմաթիվ երաժշտական խմբեր հայրենիքում և սփյուռքում։

Նախադասություն

291. Ա և Բ բառախմբերի տարբերությունը բացատրի՛ր: Ո՞ր բառախումբն ես նախադասություն համարում:

            Ա. Ջրի մի նա ամբողջ առանց դեգերել էր շաբաթ անապատում:
Ա-խմբում բոլոր բառերը սխալ հերթականությամբ են դասավորված :
Բ. Նա մի ամբողջ շաբաթ առանց ջրի դեգերել էր անապատում:

            Ա. Դիմավորեցին քարավանապետն ուխտավորին ուղտապանները ու     կատակով հյուծված:
Ա-խմբում բոլոր բառերը սխալ հերթականությամբ են դասավորված :
Բ. Քարավանապետն ու ուղտապանները կատակով     դիմավորեցին հյուծված ուղտավորին:
Ա. Դուրս գալ երկար սևամորուք ուխտավորի շտապեց հագուստով նեղ կիրճով քաղաքից մարդը:
Ա-խմբում բոլոր բառերը սխալ հերթականությամբ են դասավորված
Բ. Ուխտավորի երկար հագուստով սևամորուք մարդը           շտապեց նեղ կիրճով քաղաքից դուրս գալ:

292. Տրված բառախմբերը վերածի՛ր նախադասությունների՝ առանց փոխելու բառերի հաջորդականությունը: Բացատրի՛ր, թե ինչպե՞ս կատարեցիր աոաջադրանքը:

            Թշնամի, բանակ, շրջապատել, քաղաք:
            Մայրամուտ, արեգակ, պալատներ, կարմիր, ներկել:
            Փախստական, բարձրանալ, ժայռեր, մեկ, վրա:
            Այնտեղ, ժայռեր, մեջ, մարդիկ, իսկական, տներ, փորել:

Թշնամու բանակը շրջապատել էր քաղաքը:
Գոյականները հոլովել եմ:
Մայրամուտին արեգակը պալատները կարմիր էր ներկել։
Գոյականները հոլովել եմ:
Փախստականը բարձրացել էր ժայռերից մեկի վրա:
Գոյականները հոլովել եմ:
Այնտեղ ժայռերի մեջ մարդիկ իսկական տներ են փորել:
Գոյականները հոլովել եմ։

293. Բացատրի՛ր՝ ինչո՞ւ տրված բառախմբերը նախադասություններ չեն: Դրանք վերածի՛ր նախադասությունների:

            Նրանց քաղաքները հինգ հազար տարի առաջ են ստեղծվել:
Այս բառախումբը չի կարող նախադասություն համարվել առանց ստորոգյալի:
            «Բիբլիա» հայերեն թարգմանվում է «գիրք» :
Այս բառախումբը չի կարող նախադասություն համարվել առանց ստորոգյալի:

            Հին դարերում Հյուսիսային Աֆրիկայում մի քանի քաղաքակրթություններ          իրար բախվեցին:
Այս բառախումբը չի կարող նախադասություն համարվել առանց ստորոգյալի:

Եգիպտացիներից հետո այդ երկրում փյունիկցիները՝ հին աշխարհի հիմնական  առևտրականներն ու ծովագնացները էին գալիս:
Այս բառախումբը չի կարող նախադասություն համարվել առանց ստորոգյալի:
            Կարթագենը Հռոմի գլխավոր ախոյանն էր դարձել:
Այս բառախումբը չի կարող նախադասություն համարվել առանց ստորոգյալի:
            Փյունիկցիները Վասկո դե Գամայից երկու հազար տարի առաջ հարավից           Աֆրիկան էին նավարկում:
Այս բառախումբը չի կարող նախադասություն համարվել առանց ստորոգյալի:

294. Փորձի՛ր բացատրել, թե ի՞նչ է նախադասությունը:
Նախադասություն բառերի դասավորվածություն է, որը արտահայտում է իմաստ և կազմված է ենթակայից և ստորոգյալից:

295. Տրված տեքստում նախադասություններն առանձնացրո՛ւ (սկսի՛ր մեծատառով, վերջակետերը դի՛ր):

Եզոպոսի առակներից մեկում այսպիսի բան է պատմվում՝ «ընկերոջից շատ ձուկ որսալու համար մեկը պղտորում է ջուրը»:Հավանաբար այդտեղից էլ առաջացել է «պղտոր ջրում ձուկ որսալ» արտահայտությունը: Դա գործածվում է խառնաշփոթ դրություն ստեղծող ու դրանից օգուտ քաղող մարդու մասին:

306. Տրված առարկաներին երկուական հատկանիշ վերագրի՛ր: Ստացված նախադասությունների մեջ գրածդ բառը կամ արտահայտությունն ինչպե՞ս կանվանես:

            Օրինակ՝
Օր – Օրը պայծառ է: Օրը մթնեց:
            Նկար, թիթեռ, անտառ, քույր, ճամփորդ:

307. Փորձիր բացատրել, թե ինչո՞ւ են նախադասությունների մեջ ընդգծված բառերն անվանում ստորոգյալ (ստորոգել — հայտնել, տրամաբանորեն ինչ-որ բան վերագրել առարկային, առարկայի մասին եղածը հաստատել):

            Վաղուց արդեն սարերը կանաչ են:
            Նրա ծիծաղն անգամ սիրելի է:
            Արագիլը ճնճղուկի ձագերին պաշտպանում էր օձից:
            Արագիլը հավատարիմ թռչուն է:
            Այդ թռչունի հայրենիքը մեր բակի ծառն է:
            Հորեղբայրը դժվար ճանապարհով էր եկել:
            Ցերեկները սովորաբար մի քիչ քնում է:
            Ամպերը գունդ-գունդ կուտակվել էին:

308. Տրված նախադասություններից հերթով բառեր հանի՛ր այնպես, որ ամեն անգամ պահպանվի նախադասությունը:

Օրինակ՝

Տիրակալն իր սիրելի անտառի հարազատ խշշոցը հիշեց:
Տիրակալը սիրելի անտառի հարազատ խշշոցը հիշեց:
Տիրակալը սիրելի անտառի խշշոցը հիշեց:
Տիրակալը անտառի խշշոցը հիշեց:
Տիրակալը խշշոցը հիշեց:
Տիրակալը հիշեց:
Հիշեց:

          Ամառային արեգակը շիկացրեց բազմահարկ տների պատերը:
           Հետո այդ հսկայական արձանը տեղափոխեցին գետափ:
            Հռչակավոր ճարտարապետի հանճարը միայն ճարտարապետությամբ             չսահմանափակվեց:
            Սերունդները երկար հիշեցին նաև այդ մեծ գիտնականին:
            Աշխարհը հնազանդորեն փռվեց Ալեքսանդրի ձիու ոտքերի առաջ:

Երկու այծ

մակոր այծ դեմ առ դեմ եկան մի նեղ գերանի վրա, ուր կամուրջ էր ձգված մի
գետակի վրա:
Երկուսը միանգամից չէին կարող անցնել այդ նեղ կամուրջով. պետք է նրանցից մեկը ետ
կանգներ և մյուսին ճանապարհ տար:

• Դու ետ գնա, որ ես անց կենամ, – ասաց մեկը:
• Ինչո՞ւ դու ետ չես քաշվում, քան թե ինձ ես առաջարկում, – պատասխանեց մյուսը:
• Քեզ ասում եմ, ետ քաշվիր, առաջ ես եմ բարձրացել կամրջի վրա:
• Ներողություն կանես: Գիտե՞ս ում հետ ես խոսում, որ դեռ բարկանում էլ ես:
  Այծերը ճակատ ճակատի զարկեցին, իրար գլուխ պատռեցին, և վերջը երկուսն էլ
  կամուրջից սայթաքեցին, ջուրը թափվեցին:
  
  
  Վերլուծյություն
  Ես կարծում եմ, որ երկու այծերը ստացան արժանի պատասխան։
  Այս պատմվացքը ցույց է տալիս որ կյանքում լինում են որոշ հանգամանքներ,
  Որ համառությամբ առաջ չես գնա։ Պետք է կարողանալ սովորել զիճել։
  
  
  
  Ես ունեմ այնպիսի դաստերակություն որ գիտեմ որտեղ և ինչպես պահել ինձ։
  
  
  
  
  

Как я понял, Маленький принц решил путешествовать с
перелетными птицами.
В последнее утро он убрался на своей планете. Он заботливо
прочистил действующие вулканы. У него было два действующих
вулкана. На них очень удобно по утрам разогревать завтрак. Кроме
того, у него был еще один потухший вулкан. Но, сказал он, мало ли
что может случиться! Поэтому он прочистил и потухший вулкан
тоже. Когда вулканы аккуратно чистишь, они горят ровно и тихо,
без всяких извержений. Извержение вулкана — это все равно что
пожар в печной трубе, когда там загорится сажа. Конечно, мы, люди
на Земле, слишком малы и не можем прочищать наши вулканы. Вот
почему они доставляют нам столько неприятностей.
Потом Маленький принц не без грусти вырвал
последние ростки баобабов. Он думал, что
никогда не вернется. Но в то утро привычная
работа доставляла ему необыкновенное
удовольствие. А когда он в последний раз полил
чудесный цветок и собрался накрыть колпаком,
ему даже захотелось плакать.
— Прощайте, — сказал он.
Красавица не ответила.
— Прощайте, — повторил Маленький принц.
81
Она кашлянула. Но не от простуды.
— Я была глупая, — сказала она наконец. — Прости
меня. И постарайся быть счастливым.
И ни слова упрека. Маленький принц очень
удивился. Он застыл, растерянный, со стеклянным
колпаком в руках. Откуда эта тихая нежность?
— Да, да, я люблю тебя, — услышал он. — Моя вина, что ты этого не
знал. Да это и не важно. Но ты был такой же глупый, как я.
Постарайся быть счастливым… Оставь колпак, он мне больше не
нужен.
— Но ветер…
— Не так уж я простужена… Ночная
свежесть пойдет мне на пользу. Ведь я —
цветок.
— Но звери, насекомые…
— Должна же я стерпеть двух-трех
гусениц, если хочу познакомиться с
бабочками. Они, наверно, прелестны. А то
кто же станет меня навещать? Ты ведь будешь далеко. А больших
зверей я не боюсь. У меня тоже есть когти.
И она показала свои четыре шипа. Потом прибавила:
— Да не тяни же, это невыносимо! Решил уйти — так уходи.
Она не хотела, чтобы Маленький принц видел, как она плачет. Это
был очень гордый цветок…

ПОСЛЕТЕКСТОВЫЕ ВОПРОСЫ И ЗАДАНИЯ
С кем собирался путешествовать Маленький принц?

с перелетными птицами.

Почему роза назвала себя глупой?

она сказала

Да, да, я люблю тебя, Моя вина, что ты этого не
знал. Да это и не важно. Но ты был такой же глупый, как я

Как ты понимаешь фразу «Должна же я стерпеть двух-трех гусениц,
если хочу познакомиться с бабочками»?




. Образуйте форму множественного числа
существительных (один – много).
Пример: принц – принцы.
цветок –цвитки
лепесток –лепестки
вечер –вечера
глаз –глаза
росток –ростки
бутон –бутоны
день –дни
тигр –тигры
планета –планеты

Լինում է, չի լինում՝ մի գյուղացի։ Այս գյուղացին մի օր վերցնում է իր մինուճար որդուն և տանում քաղաք՝ մի վաճառականի, մի սովդաքարի մոտ աշակերտ տալու։ Երկար ման գալուց հետո մտնում է մի հարուստ վաճառականի խանութ և ասում.

― Պարո՛ն վաճառական, իմ որդուս աշակերտ չե՞ք վերցնի։

― Կվերցնեմ,― պատասխանում է վաճառականը։

― Քանի՞ տարով կվերցնեք։

― Տասը տարով։

― Տասը տարին մի մարդու կյանք է, ես արդեն ուժասպառ եմ եղել, ուզում եմ մի քանի տարուց հետո իմ որդու պտուղը ուտեմ, եթե կարելի է՝ երեք տարով վերցրեք։

― Ոչ, որ այդպես է՝ ութ տարով կվերցնեմ։

Վերջը հինգ տարով համաձայնում են, իսկ ռոճիկի մասին երկար խոսելուց հետո գյուղացին թողնում է վաճառականի խղճին, թե որքան որ կցանկանա վճարել հինգ տարուց հետո։

Անցնում է երկու-երեք տարի․ գյուղացու որդին շատ հմուտ գործակատար է դուրս գալիս՝ այնպես, որ բոլոր հարևանները շատ նախանձում են, որ այդ վաճառականն այսպիսի ճարպիկ գործակատար ունի, շատ են ցանկանում, որ այդ գյուղացու որդուն տանեն իրանց մոտ, չի հաջողվում, որդին ասում է, թե՝ իմ հոր խոսքը պետք է սրբությամբ կատարեմ, չնայած որ գրավոր պայման էլ չունին, որդին ազնիվ խոսքը գրավոր պայմանից ավելի է գերադասում։

Հինգ տարին որ լրանում է՝ գյուղից, մայրիկից նամակ է ստանում, թե. «Հայրդ մերձիմահ հիվանդ է, քո հաշիվներդ տիրոջդ հետ վերջացրու և եկ։ Փողի համար որքան որ կտա՝ չհակաճառես, որովհետև հայրդ քո վարձի համար թողել է տիրոջդ խղճին, որքան կտա՝ կվերցնես, շատ թե քիչ»։

Реклама

Որդին շատ է տխրում այդ նամակի վրա և երկար մտածելուց հետո գնում է տիրոջ մոտ և ասում. «Մայրիկիցս նամակ եմ ստացել, թե՝ հայրդ մերձիմահ հիվանդ է, հաշիվներդ վերջացրու և ե՛կ»։

Վաճառականն առանց երկար մտածելու ասում է՝ գնա՛, ազատ ես։

Գործակատարը վրդովվում է, թե՝ պարո՛ն, բա ես հինգ տարի ծառայել եմ քեզ, թե ինչպես եմ ծառայել քեզ, այդ Աստված գիտե, վերև՝ Աստված, ներքև՝ դուք, հայրս մերձիմահ հիվանդ է, մեռնում է, իմ հաշիվս տվե՛ք գնամ։

— Ի՜նչ հաշիվ, ի՜նչ Աստված, քեզ ուտացրել, խմացրել և փեշակ եմ սովորեցրել, էլ ի՞նչ ես ուզում, քեզ ոչ մի կոպեկ չեմ տալ, որտեղ ուզում ես գնա։

Այդ ժամանակներում այդ քաղաքում մի այսպիսի սովորություն է լինում։ Եթե մեկը մեռնելիս է լինում, բարեկամներին ոչ թե մեռելի տերն է հայտնելիս լինում, թե՝ այսինչ մարդը մեռել է, պետք է թաղեն, այլ՝ ծխատեր քահանային հայտնելիս են լինում, թե՝ այսինչ մարդը մեռել է, պետք է հայտնի բարեկամներին, համքարներին և ամեն մի ծախս պետք է քահանան անի և վերջումը հաշիվ ներկայացնի։

Գյուղացու որդին տեսնում է, որ իր տերը խիղճ չունի և իր խոսքի տերը չէ, մտածում է, թե՝ երբ որ մի մարդ խիղճ չունի, նա մեռածի հաշվում է, և ինքը կարող է գնալ քահանային հայտնել, թե՝ իր տերը մեռած է։

Մյուս առավոտը գործակատարը վաղ գնում է եկեղեցի։ Առավոտյան ժամերգությունը վերջանալուց հետո դիմում է քահանային, թե՝ տերս վախճանվել է, պետք է բարեկամներին, համքարներին հայտնեք և թաղման ծախսերի պատրաստությունները տեսնեք։

Քահանան հայտնում է վաճառականի բոլոր բարեկամներին և համքարներին, որ երեկոյան գան վաճառականի տունը՝ հոգեհանգստին ներկա լինելու։

Երեկոյան քահանան տիրացուի հետ գնում է վաճառականի տունը և ի՜նչ է տեսնում՝ վաճառականը պատշգամբում նստած թեյ է խմում։

— Օրհնյա՛լ տեր, էս ո՞ր խաչից էր, որ դուք մեզ մոտ եք եկել, չէ՞ որ դուք տարեկան երկու անգամ եք գալիս։

— Աստված օրհնեսցե, որդի՛, անցնում էի ձեր տան մոտով, ուզեցի ձեզ այցելել և ձեր առողջությունը հարցնել։

Վերջապես խոսում են դեսից-դենից և տեսնում են՝ բակի մեջը վեց հոգի եկան և, տեսնելով վաճառականին քահանայի հետ խոսելիս, ետ են դառնում դեպի փողոց, հինգ րոպեից հետո գալիս են տասներկու հոգի և, տեսնելով վաճառականին և քահանային, դարձյալ փողոց են գնում։ Տասը րոպեից հետո գալիս են տասնութ հոգի և կրկին ետ են դառնում։ Տասնհինգ րոպեից հետո գալիս են քսանչորս հոգի և դարձյալ ետ են դառնում։
Այս վաճառականը քիչ է մնում թե խելագարվի։

― Սա ի՞նչ բան է.― կանչում է ծառային, թե՝ գնա այն մարդկանցից մի քանիսին կանչիր։ Գալիս են հինգ-վեց հոգի։

― Ինչի՞ համար եք եկել և գնում։

― Մեզ ասացին, որ դուք մեռել եք, եկել ենք հոգոցիվրա։

Քահանան տեղը կանգնում է և ասում.

Реклама

― Ես էլ հենց դրա համար եմ եկել։

Մյուս օրը վաճառականը գնում է թագավորի մոտ ու հայտնում գործի եղելությունը և ասում, որ իր գործակատարն ուզում էր իրան սաղ-սաղ թաղել, խնդրում է մի դատաստան։

Կանչում են գործակատարին։

Գալիս է գործակատարը։

Գործակատարը պատմում է գործի ամբողջ պատմությունը, թե ինչպես իր հայրը իրան աշակերտ է տվել վաճառականի մոտ և վարձատրության մասին թողել է վաճառականի խղճին։

Թագավորին պատմում է տղան, թե՝ քանի որ էս տերը խիղճ չունի, ինձ համար մեռածի հաշվում է, և ես դիմեցի այդ միջոցին։

Կանչում է թագավորը դահիճներին, թե՝ այս տղային տարեք կախեցեք։

Դահիճները տանում են կախելու։

Թագավորը հարցնում է վաճառականին, թե՝ էլ ուրիշ ասելու ոչինչ չունե՞ս։

― Ոչինչ չունեմ, թող տանեն կախելու, դա ուզում էր ինձ կենդանի թաղել,― ասում է վաճառականը։

Երկրորդ անգամ հարցնում է թագավորը վաճառականին, թե՝ էլ ուրիշ ասելու կամ գանգատ չունե՞ս։

― Ո՛չ, ոչինչ չունեմ ասելու, թող տանեն կախելու։

Երրորդ անգամ հարցնում է թագավորը և միևնույն պատասխանն է ստանում, թե՝ թող կախեն։

Թագավորը մարդ է ուղարկում դահիճների մոտ, թե՝ ե՛տ բերեք տղային, մի՛ք կախիլ։

Թագավորը հրամայում է դահիճներին, թե՝ վաճառականի՛ն տարեք կախելու։

Դահիճները տանում են վաճառականին կախելու։

Թագավորը հարցնում է տղային, թե՝ էլ ուրիշ ասելու կամ գանգատ չունե՞ս տիրոջդ վրա։

Տղան ձայն չի հանում։

Երկրորդ անգամ ասում է տղային, բայց դարձյալ պատասխան չկա։

Երրորդ անգամ հարցնում է տղային, թե՝ պատասխա՛ն տուր, խո էլ ոչինչ չունե՞ս ասելու։

Տղան լացակումած ասում է.

― Տե՛ր արքա, ես խղճում եմ նրա զավակներին, ես մտնում եմ նրանց դրության մեջ։ Նրա որդիքը պետք է լացեն, որ իրանց հորը կենդանի թաղում են։ Ես ոչ մի պահանջ չունեմ նրանից և հրաժարվում եմ մի որևէ վարձատրությունից։

Реклама

Թագավորը կանչում է դահիճներին, թե՝ թողե՛ք վաճառականին, էլ մի՛ կախեք։

Թագավորը կանչել է տալիս քաղաքի հայտնի վաճառականներին և հայտնում, թե այս վաճառականը որքան որ կարողություն ունի՝ կիսեցեք և կեսը տվեք իր գործակատարին։

Այդպիսով, վաճառականի կարողության կեսը տալիս են իր գործակատարին և վերջ տալիս վաճառականի գանգատին։

Առաջադրանքներ

Բացատրի՛ր ընդգծված բառերը։

սովդաքար — վաճառական, առևտրական

ռոճիկ — աշխատավարձ

մերձիմահ — մահամերձ

վրդովվել  — բարկանալ, զայրանալ

փեշակ — արհեստ

ծխատեր  — քահանա, ով ղեկավարում է տվյալ թաղը, գյուղըց

համքար — արհեստակից, նույն արհեստով զբաղվող մարդկանց խմբի անդամ

գործակատար — խանութի ծառայող, վաճառող

վաղ — շուտ

վախճանվել — մահանալ

հոգոցի վրա — գալ, այստեղ ՝ գնալ հոգեհանգստի

գանգատ — բողոք

Բնութագրի՛ր վաճառականին։

Իմ կարծիքով, վաճառականը անխիղճ էր: Նա խաբեբա էր, անկուշտ և ագահ: Նա չէր ցանկանում վճարել տղային, հաշվի չառնելով, որ նրա հայրը մահամերձ է:

Տեքստից առանձնացրո՛ւ վաճառականին բնութագրող հատվածները։

— Ի՜նչ հաշիվ, ի՜նչ Աստված, քեզ ուտացրել, խմացրել և փեշակ եմ սովորեցրել, էլ ի՞նչ ես ուզում, քեզ ոչ մի կոպեկ չեմ տալ, որտեղ ուզում ես գնա։

Թագավորը հարցնում է վաճառականին, թե՝ էլ ուրիշ ասելու ոչինչ չունե՞ս։

― Ոչինչ չունեմ, թող տանեն կախելու, դա ուզում էր ինձ կենդանի թաղել,― ասում է վաճառականը։

Տեքստից առանձնացրո՛ւ երիտասարդ գործակատարին բնութագրող տողերը։

բոլոր հարևանները շատ նախանձում են, որ այդ վաճառականն այսպիսի ճարպիկ գործակատար ունի, շատ են ցանկանում, որ այդ գյուղացու որդուն տանեն իրանց մոտ, չի հաջողվում, որդին ասում է, թե՝ իմ հոր խոսքը պետք է սրբությամբ կատարեմ, չնայած որ գրավոր պայման էլ չունին, որդին ազնիվ խոսքը գրավոր պայմանից ավելի է գերադասում։

Տղան լացակումած ասում է.

― Տե՛ր արքա, ես խղճում եմ նրա զավակներին, ես մտնում եմ նրանց դրության մեջ։ Նրա որդիքը պետք է լացեն, որ իրանց հորը կենդանի թաղում են։ Ես ոչ մի պահանջ չունեմ նրանից և հրաժարվում եմ մի որևէ վարձատրությունից։

Վերլուծի՛ր երիտասարդ գործակատարի արարքը։ Արդարացրո՛ւ նրան։

Առաջին հայացքից թվում է, որ տղան վատ արարք է կատարել: Բայց նա անելանելի դրության մեջ էր: Հայրը մահամերձ էր, նրան գումար էր պետք: Բայց վաճառականը չէր ցանկանում վճարել: Եվ տղան հասկացավ, որ վաճառականին ինչ — որ մեկը պետք է ստիպի վճարել: Եվ նա գնաց այդ քայլին: Եվ ժլատ վաճառականը թագավորի հրամանով իր ունեցվածքի կեսը տվեց տղային:

На планете Маленького принца всегда росли простые, скромные
цветы – у них было мало лепестков, они занимали мало места и
никого не беспокоили. Они раскрывались поутру в траве и под
вечер увядали. А этот цветок пророс однажды из зерна, занесенного
неведомо откуда, и Маленький принц не сводил глаз с крохотного
ростка, не похожего на все остальные ростки. Скоро на нём
появился бутон. Маленький принц никогда еще не видел таких
огромных бутонов и предчувствовал, что увидит чудо.
А неведомая гостья, скрытая в стенах своей зелёной комнатки, всё
готовилась, всё прихорашивалась. Она заботливо подбирала краски.
Она наряжалась неторопливо, один за другим примеряя лепестки.
76
Она не желала явиться на свет встрёпанная, точно какой-нибудь
мак. Она хотела показаться во всём блеске своей красоты. Да, это
была ужасная кокетка! Таинственные приготовления длились день
за днём. И вот однажды утром, едва взошло солнце, лепестки
раскрылись.
И красавица, которая столько трудов
положила, готовясь к этой минуте, сказала,
зевая:
— Ах, я насилу проснулась… Прошу
извинить… Я ещё совсем растрёпанная…
Маленький принц не мог сдержать
восторга:
— Как вы прекрасны!
— Да, правда? — был тихий ответ. — И заметьте, я родилась вместе с
солнцем.
Маленький принц, конечно, догадался, что удивительная гостья не
страдает избытком скромности, зато она была так прекрасна, что
дух захватывало!
А она вскоре заметила:
— Кажется, пора завтракать. Будьте так добры, позаботьтесь обо
мне…
Маленький принц очень смутился, разыскал лейку и полил цветок
ключевой водой.
77
Скоро оказалось, что красавица горда и
обидчива, и Маленький принц совсем с ней
измучился. У нее было четыре шипа, и
однажды она сказала ему:
— Пусть приходят тигры, не боюсь я их
когтей!
— На моей планете тигры не водятся, —
возразил Маленький принц. — И потом,
тигры не едят траву.
— Я не трава, — тихо заметил цветок.
— Простите меня…
— Нет, тигры мне не страшны, но я ужасно боюсь
сквозняков. У вас нет ширмы?
— Растение, а боится сквозняков… очень
странно… — подумал Маленький принц. — Какой трудный характер
у этого цветка.
— Когда настанет вечер, накройте меня колпаком. У вас тут
слишком холодно. Очень неуютная планета. Там, откуда я
прибыла…
Она не договорила. Ведь её занесло сюда, когда она была ещё
зернышком. Она ничего не могла знать о других мирах. Глупо лгать,
когда тебя так легко уличить! Красавица смутилась, потом
кашлянула раз-другой, чтобы Маленький принц почувствовал, как
он перед нею виноват:
— Где же ширма?
78
— Я хотел пойти за ней, но не мог же я вас
не дослушать!
Тогда она закашляла сильнее: пускай его
все-таки помучит совесть!
Хотя Маленький принц и полюбил
прекрасный цветок, и рад был ему
служить, но вскоре в душе его пробудились сомнения. Он принимал
её слова близко к сердцу и стал чувствовать себя очень несчастным.
— Напрасно я её слушал, — доверчиво сказал он мне однажды.
— Никогда не надо слушать, что говорят цветы. Надо просто
смотреть на них и дышать их ароматом. Мой цветок напоил
благоуханием всю мою планету, а я не умел ему радоваться. Эти
разговоры о когтях и тиграх… Они должны бы меня растрогать, а я
разозлился…
И еще он признался:
— Ничего я тогда не понимал! Надо было судить не по словам, а по
делам. Она дарила мне свой аромат, озаряла мою жизнь. Я не
должен был бежать. За этими жалкими хитростями и уловками
надо было угадать нежность. Цветы так непоследовательны! Но я
был слишком молод, я ещё не умел любить…
(Антуан де Сент-Экзюпери)

2. ПОСЛЕТЕКСТОВЫЕ ВОПРОСЫ И ЗАДАНИЯ
   2.1. Ответьте на вопросы:
3. Почему роза так долго не решалась показать себя миру?
   
   Она хотела показаться во всём блеске своей красоты
4. Как Маленький принц заботился о розе?
   
   цветок сказал Будьте так добры, позаботьтесь обо
   мне…
5. Чего боялась роза? Как Маленький принц решил её проблему?
   сквозняков
   
6. В чём сложность характера прекрасной розы?
   
7. Почему принц чувствовал себя несчастным, несмотря на то, что
   полюбил розу?
8. Что, по мнению принца, нужно делать вместо того, чтобы слушать
   цветы?
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   (она моя) и среднего (оно моё) рода (от 5 до 10) и выпишите их таблицу:
9. он мой
   цветок
   принц
   друг
   папа
   брат
   
   
   она моя
   мама
   бабушка
   сестра
   трава
   работа
   красавица
   
   
   оно моё
   окно